https://www.maayboli.com/node/57965
दार्जीलिंग सहल - प्राथमिक माहिती
नेहमीचा शिरस्ता सोडून या वेळेस मी देशातच भटकंती करायचे ठरवले होते. दार्जीलिंगच का निवडले,
याला तसे नेमके कारण नाहि. पण तरीही सांगायचेच म्हंटले तर मी अजूनही
हिमालय बघितला नव्हता, आणि दुसरे म्हणजे मर्यादीत काळात जाऊन येण्यासाठी तो
सेफ पर्याय होता. ( सिमल्याला लँड स्लाईड झाली होती. )
तर या भागात काही प्राथमिक माहिती.
१) माहिती कुठून मिळवाल ?
http://www.darjeeling-tourism.com/
हि राज उपाध्याय यांची साइट खुप छान आहे. त्यांनी अनेक वर्षांच्या
अनुभवातून हे सगळे लिहिले आहे. प्रत्येक भागाचे सविस्तर वर्णन आहे.
हि साइट ओपन केल्यावर त्यांचे कार्ड विकत घ्यायची गळ घातली जाते. जर
तूम्ही सर्व बूकिंग नंतर करणार असाल तर ते कार्ड उपयोगी पडेल ( मी आधीच
केले होते ) या कार्डासोबत एक ई-बूक फ्री मिळते. या साइटवरचीच माहिती त्यात
जरा विस्ताराने आहे.
पण काही बाबतीत मात्र त्यातली माहिती अपडेट केलेली नाही ( ते मी लिहिनच ) शिवाय त्यांच्या बिझिनेस पार्टनरशिवायही अनेक पर्याय तिथे उपलब्ध आहेत.
२) कसे जाल ?
दार्जीलिंग आहे पश्चिम बंगालच्या उत्तर भागात. जाण्यासाठी कोलकोत्याहून
ट्रेनने जायचा पर्याय आहे. अर्थात त्यात दोन दिवस जातील. झटपट जायचे ( तरी
त्यात दिवस जातोच ) तर विमानाने जायला हवे. दार्जीलिंगला
विमानतळ नाही. सर्वात जवळचा विमानतळ बागडोगरा. इथे व्हाया दिल्ली, कोलकाता,
गुवाहाटी असे जाता येते. एअर इंडीया, जेट एअरवेज, स्पाईसजेट, विस्तारा,
इंडीगो, गो असे अनेक पर्याय आहेत मुंबईहून. पण
ही सर्व विमाने दुपारनंतरच बागडोगराला उतरतात. तिथून पुढे दार्जीलिंगला जायला जीपने जावे लागते.
या प्रवासाला तीन तास लागतात. लांबच्या रस्त्याने गेलात तर चार तास. त्यामूळे भल्या पहाटे मुंबईहून
निघालात तरी तिथे पोहोचायला रात्रच होते.
३) कधी जाल ?
मार्च ते मे हा उत्तम काळ. जूनपासून पुढे पाऊस सुरु होतो. तसा डिसेंबरही चांगला काळ कारण खुप थंडी असली
तरी आकाश निरभ्र असते. पण ते हिलस्टेशन असल्याने हवामान कधीही बदलू शकते. त्यामूळे मी निवडलेला
फेब्रुवारी महिना काही योग्य काळ नव्हता. पण सध्या सिझन्स बदलत आहेत त्यामूळे मी चान्स घेतला. काही
वेळा फायदाही झाला.
४) कुठे रहाल ?
दार्जीलिंगमधे रहायचे अनेक पर्याय आहेत. अगदी बजेट पर्यायही आहेत. पण
सिझनमधे अर्थातच ते खुप आधी बूक करावे लागतील. मी बूकिंग डॉट कॉम वरून
डेकेलिंग रिसॉर्ट अॅट हॉक्स नेस्ट ही प्रॉपर्टी बूक केली होती.
छान डील मिळाले होते. आणि प्रॉपर्टीचे म्हणाल तर माझ्या आजवरच्या भटकंतीतली
ती सर्वोत्तम जागा होती. ( फोटो ओघात येतीलच ) सध्या प्रॉपर्टीचे
रिव्हू, फोटो वगैरे बघून ती बूक करायची चांगली सोय आहे.
५) काय खाल / प्याल ?
त्यासाठी पण दार्जीलिंगमधे अनेक पर्याय आहेत. तिथे जाऊन पंजाबी / दाक्षिणात्य खाणे खाण्यापेक्षा, स्थानिक
नेपाळी, पहाडी जेवण जेवता आले तर बघा. बंगाली खाणेही मिळते. आम्ही अगदी
रस्त्यावरची छोटी छोटी हॉटेल्स शोधली. खुप छान जेवण मिळाले आणि आनंदाची
बाब म्हणजे ते अत्यंत माफक किमतीत होते.
६) काय पहाल ?
दार्जीलिंगच्या आसपासच बरीच ठिकाणे आहेत. रॉक गार्डन, गंगा मैया पार्क, टायगर हिल, मॉल रोड, झू,
बोटॅनिकल गार्डन आहेत. आम्ही तिच बघितली आणि त्यांची वर्णने आणि फोटो
येतीलच. आम्ही तसे तिथे फक्त दोन दिवसच होतो. पण तूमच्याकडे जास्त दिवस
असतील तर काही ट्रेक्सही करता येतील किंवा सिक्कीम, गंगटोक वगैरेलाही जाता
येईल.
७) कसे फिराल ?
तूमच्या गरजेप्रमाणे टुअर अरेंज करून मिळतील. ( आम्ही पूर्णवेळ टॅक्सी केली होती ) स्थानिक टॅक्सी पण आहेत. दार्जीलिंग मधे रस्ते अगदीच अरुंद असल्याने मोठ्या बसेस नाहीत. तसेच मुख्य ठिकाणी ( मॉल रोड ) वाहनाना बंदी असल्याने पायी फिरण्याला पर्याय नाही. काही ठिकाणी तर पायीच जावे लागते. इथे एक लक्षात ठेवायला हवे कि दार्जीलिंग हे उभ्या डोंगरावर वसलेले असल्याने तिथे चालायची अंतरे थोडी असली तरी ती प्रचंड चढ उताराची आहेत. त्यामूळे तसा चालण्याचा सराव हवा.
८) काय खरेदी कराल ?
दार्जीलिंग हे नाव घेतले कि चहाच आठवणार ! पण आमचा चहाचा अनुभव चांगला नाही. प्रत्यक्ष चव दाखवतात तो आणि पॅक करुन विकायला ठेवतात तो, यात खुपच फरक असतो. बाकी मसाले ( वेलची, दालचिनी, कलौंजी वगैरे घेता येतील, पण त्यापैकी स्थानिक किती ते कळायला मार्ग नाही. ) तिबेटी हस्तकलेचे नमुने घेता येतील. त्यांचे एक केंद्रही तिथे आहे. कोलकोता साड्या वगैरेंचे एक शोरुम मॉल रोड वर आहे. वूलन शॉल्स, स्वेटर्स मात्र चांगले आणि माफक किमतीत मिळतात. ते अर्थात पंजाब ( लुधियाना ) मधून आलेले असतात पण बारमाही मार्केट असल्याने, ते अगदी माफक किमतीत मिळतात.
९) खर्चाचा अंदाज
विमानाने गेलात तर चांगले डिल मिळून माणशी दहा हजारात रिटर्न टिकिट मिळू शकते. इतर प्रवास खर्च जो पर्याय निवडाल त्यानुसार ठरेल. तरी माणशी ५०० रुपये सरासरी पडेल ( दर दिवशी ). हॉटेल्स ५०० रुपयांपासून पुढे ( पर डे ) मिळतील. खाण्यापिण्यासाठी माणशी ५०० रुपये खुप झाले, त्यापेक्षाही स्वस्त जेवण मिळू शकते. इतर ठिकाणची तिकिटे अगदीच माफक आहेत. टॉय ट्रेनचे तिकिट आधी बूक करावे लागते, ते जॉय राईडसाठी १,००० रुपये माणशी आहे.
१०) का जायचे ?
मला वाटते, माझी वैयक्तीक कारणे सर्वांना लागू पडणार नाहीत. त्यामूळे हि मालिका संपल्यावरच ठरवा.
- भाग १ प्रयाण आणि डेकेलिंग रिसॉर्ट
माझ्या भटकंतीच्या तारखा ठरलेल्याच असतात त्यामूळे भारतात यायच्या पुर्वीच मी सर्व बूकिंग करायला सुरवात केली होती. एरवी परदेशची सहल असली कि थॉमस कूककडे एक चेक दिला कि सर्व व्यवस्था ते करुन देत असत, यावेळेस भारतातलीच सहल असल्याने ( थॉमस कूकचे दुसरे ऑफिस ती व्यवस्था बघते ) मी सर्व तयारी करायचे ठरवले.
विमानाची तिकिटे, क्लीयरट्रीप वरून बूक केली. त्यांचा अनुभव चांगला
होता. तिकिट इश्यू करण्यापुर्वी रिफंड पॉलिसी मला नीट समजावून सांगितली
त्यांनी. दार्जीलिंगला एक टॉय ट्रेन आहे तिची २ तासाची जॉय राईड असते,
त्याची माहिती वेब वरून मिळाली होती, पण त्याचे बूकिंग मात्र आपले आपण
करावे लागते ( क्लीयर ट्रीप करू शकत नाही. ) तेही करुन टाकले. हॉटेलसाठी
बूकिंग डॉट कॉम वर एक छान डील मिळाले. त्या प्रॉपर्टीबाबत सर्वानी छानच
लिहिले होते. ते बूक केले. बागडोगरा ते दार्जीलिंग या प्रवासासाठी
आयत्यावेळी सोय करता येण्यासारखी होती, पण ती घासाघीस करणे माझ्या
रक्तात्तच नसल्याने ( ओके, नाही जमत मला ) मी टॅक्सी बूक करुन टाकली.
हॉटेल आणि टॅक्सीचे पैसे आधी भरायची गरज नव्हती.. सगळे बूकिंग झाल्यावर
माझा मित्र डॉ. विवेक ला सांगितले ( येस, मी त्याला नेहमीच गृहीत धरु
शकतो. )
भारतात आल्यावर फोन करून हॉटेल परत कन्फर्म केले. ( ते सगळे डीटेल्स
बूकिंग कॉम वरुन मिळालेच होते ) टॅक्सीवाल्याने स्वतःहून इमेल करून,
एअरपोर्ट वर कोण ड्रायव्हर येणार आहे व त्याचा फोन नंबर काय आहे,
ते कळवले होते.
आम्ही पहाटेच घरून निघालो. स्पाईसजेट चे मुंबई ते दिल्ली आणि दिल्ली ते बागडोगरा असे विमान होते.
डोमेस्टीक विमानतळावर बर्याच वर्षांनी आलो होतो. फ्लाईटवर खाण्यापेक्षा ( हो त्यांच्या फ्लाईटवर खाणे
विकत घ्यावे लागते ) एअरपोर्टवरच खाउन घेतले. फ्लाईट वेळेवर होते. दिल्लीला पोहोचल्यावर जेवलो
आणि पुढचे विमान पकडले, तेही वेळेवरच होते. दोन्ही विमानात आम्ही थोडेफार खायला घेतलेच.
बागडोगरा हा मिलिटरीचा विमानतळ आहे ( फोटोग्राफीला बंदी आहे ) तरी नेहमीची विमाने बरीच येतात.
बाहेर पडल्यावर संदीप मोहरा हा ड्रायव्हर आमची वाट बघत उभाच होता. ( एअरपोर्ट ते एअरपोर्ट अशी टॅक्सी
बूक केली होती ) बागडोगरा हे गाव नेहमीच्या गावासारखेच वाटले. पण गाव
सोडल्यावर लगेच मिलिटरी एरीया लागतो मग काही चहाचे मळेही लागतात. या
महिन्यात चहाची झुडूपे पुर्णपणे छाटून टाकलेली असतात.
मग मात्र चढाचा रस्ता सुरु होतो. या रस्त्यावर अत्यंत कुशल चालकच पाहिजे. संदीपने टाटा जीप आणली
होती. वाटेत कुरसाँग गावी आम्ही चहा प्यायला थांबलो. तिथेच पहिल्रे मोमो खाल्ले. मला तरी तिथे फारशी
थंडी वाजत नव्हती.
तिथून दार्जीलिंग अजून उंचावर आहे, तिथे पोहोचल्यावर मात्र थंडीची जाणीव
झाली. आम्ही निघेपर्यंत अंधारच पडत होता. तरी बरीच दुकाने उघडी होती.
थर्मल वेअर आम्ही नेले होते पण तिथे स्वेटरही घेतला. मग
एका नेपाळी हॉटेलमधे नेपाली दम आलू आणि रोटी घेतली. अगदी साधे पण रुचकर जेवण होते.
मग डेकेलिंग रीसॉर्टवर पोहोचलो. ( या नावाची दोन हॉटेल्स आहेत. एक खाली गावात आहे ) आमचे हॉटेल
अगदी उंचावर होते तरी संदीपने अगदी सहज जीप नेली तिथे.
रुम बघून खुप छान वाटले. सिंटींग रुम आणि बेडरुम सेपरेट होत्या. भला मोठा टिव्ही तर होताच शिवाय हीटर
आणि फायरप्लेसही होते. बाथरुममधे चोवीस तास गरम पाण्याची सोय होती. रुमला लागूनच रीडींग रुम होती
आणि त्यात भरपूर पुस्तके होती. बाहेर बर्यापैकी मोकळी जागा होती आणि मला आकर्षित करतील
अशी भरपूर फुलझाडेही होती. ही जागा अगदी उंचावर असल्याने चालत जाणे जरा
अवघडच होते ( आम्ही एकदा प्रयोग केला ) या रिसॉर्ट तर्फे दिवसातून एकदा
गाडीने खाली गावात ड्रॉप आणि पिक अप, कॉम्प्लीमेंटरी
म्हणून देतात. पण आमची टॅक्सी असल्याने त्याची गरज वाटली नाही.
एकमेव तोटा म्हणजे तिथे ब्रेकफास्टला फारसा चॉईस नाही. आणि जेवण हवे असेल तर बरेच आधी सांगावे
लागते. पण आम्ही बाहेरच भटकत असल्याने, त्याचे काही वाटले नाही.
तर चला आता माझ्यासोबत..
१) बागडोगरातून बाहेर पडताना
२) चढाचा रस्ता
३) कुरसाँगला चहा प्यायला थांबलो तिथून दिसलेले दृष्य. ( झाडांच्या मधे पूर्ण सूर्यबिंब आहे, त्यावरुन
झाडांच्या उंचीची कल्पना करा )
४) तिथून समोर
५)
६) नुकतीच वसंताची चाहूल लागली होती.
७) नेपाली दम आलू, आणि रोटी
८) रीसॉर्टची बेडरुम
९) ब्रिटीशकालीन ड्रेसिंग टेबल
१०) सर्व सोयींनी युक्त बाथरुम
११) सिटींग रुम
१२ ) देखणी लँपशेड
१३) फायरप्लेस समोर गारठलेले डॉक्टरसाहेब
१४) सुसज्ज रिडींग रुम
१५)
१६) सज्ज्यातून दिसणारे दार्जीलिंग
१७) नाऊ सिट बॅक अँड रिलॅक्स.. दिनूबाबाचे फुलांचे फोटो येत आहेत..
१८) हि तिथली रानफुले, अक्षरशः कुठेही उगवलेली होती
१९ )
२० )
२१) हि पण रानफुलेच.. उभ्या भिंतीवर, कातळावर फुललेली होती सगळीकडे
२२)
२३ ) फुलांचे फोटो यायचेत अजून.. तोवर इथे न्याहारीला जाऊ या..
२४)
२५)
२६)
२७) या रिसॉर्टचे स्वतःचे ऑर्किड कलेक्शन आहे, त्यापैकी काही.. ( जी फुलली होती ती )
२८)
२९)
३०)
३१)
३२ )
३३) ब्रेकफास्ट हवा तर इथेही देतात...
३४)
३५)
३६)
३७) या फुलाच्या मी प्रेमात.. पण फार उंचावर होते, क्लोजप मिळाला नाही.
३८)
३९)
४०)
४१)
४२)
४३)
४४)
४५) ब्रेकफास्ट ला थोडा वेळ होता, म्हणून जरा खाली उतरुन आलो होतो..
४६) ही ब्रेकफास्ट रुम
४७) तिथल्या भिंतीवरची फ्रेम
४८)
४९)
हि सगळी फुले त्या रिसॉर्टच्या आवारातलीच...
क्रमशः
भाग २ - रॉक गार्डन
दार्जीलिंग सहल - प्राथमिक माहिती http://www.maayboli.com/node/57963
दार्जीलिंग सहल - भाग १ प्रयाण आणि डेकेलिंग रिसॉर्ट http://www.maayboli.com/node/57965
आम्ही मुंबईहून अगदी पहाटेच निघालो होतो आणि तो सर्व दिवस प्रवासातच गेला होता, त्यामूळे दुसर्या दिवशी जरा निवांत उठायचे असे ठरवले होते. पण तिथले वातावरण एवढे जादुई होते कि अंथरुणात लोळणे मला रुचण्यासारखेच नव्हते.
रात्रीची फायरप्लेस बराच वेळ जळत होती, शिवाय हीटरही होता, त्यामूळे छान झोप झाली. अंघोळीलाही गरम पाणी मिळाले ( या सर्व गोष्टी तिथे अत्यावश्यक आहेत, काही हॉटेल्स त्या देऊ शकत नाहीत. )
ब्रेकफास्टची ऑर्डर दिली पण त्याला थोडा वेळ लागणार होता म्हणून खाली उतरून रस्त्यावर गेलो. प्रचंड उतार आहे तिथे ते जाणवलेच. गाव नुकतेच जागे होत होते. तिथली स्थानिक माणसे नेपाळी तोंडावळ्याची असली तरी नाकी डोळी नीटस आहेत. . परदेशात पर्य्टकाना जसे आपणहून ग्रीट केले जाते, तसे मात्र तिथे नव्हते..
ब्रेकफास्टला ब्रेड टोस्ट, बटर मार्मलेड एवढेच होते. सोबतीला भरपूर चहा. दार्जीलिंगची संत्रीही उत्तम चवीची असतात पण त्यांचा सिझन थोड्या दिवसांचाच असतो. मार्मलेड बहुदा त्यांचीच होती.
आम्ही साडेनऊला संदीपला बोलावले होते, तो वेळेवर हजर झाला. आजचा पहिला
टप्पा होता रॉक गार्डन. दार्जीलिंग पासून जवळच हे रॉक गार्डन आहे. दोन
डोंगरांच्या खोबणीतून टप्प्याटप्प्याने उतरणारा एक ओहोळ
आणि त्याच्याशी आटापाट्या खेळत वर जाणारी वाट, असे याचे स्वरुप. बरीच उंची
गाठल्यावर हि वाट त्यापैकी एका डोंगराच्या दुसर्या बाजूला जाते आणि तिथे
दुसर्या ओहोळाच्या साथीने खाली उतरते.
आपण बरीच उंची गाठत असलो तरी हि वाट दमछाक करणारी नाही. आल्हाददायी
हवामानामूळे थकवाही येत नाही. ओहोळाचे पाणी बर्फासारखे थंडगार असल्याने
त्यात डुंबायचा प्रश्नच नाही. इथेच नेपाळी ड्रेस घालून फोटो काढायची सोय
आहे पण मग मात्र विक्रेत्यांचा काच नाही. तळाशीच काही टपर्या आहेत आणि
तिथे
थोडेफार खाणे पिणे मिळू शकते.
या गार्डनची सुरवात दरीच्या खालच्या टोकापासून होत असल्याने तिथे जायचा
रस्ता फारच उताराचा आहे. एका बाजूला चहाचे मळे आणि दुसर्या बाजूला खोल
दरी. शिवाय अत्यंत धोकादायक वळणे ( व्हर्टीगोचा त्रास
असणार्यांनी जपून )
या रॉक गार्डनची वाट आणि तळाशी असणारी काही झाडे सोडल्यास सर्व नैसर्गिकच आहे. तिथली फुलेही
नैसर्गिकच त्यामूळे काही खास रानफुलांचे फोटो मिळाले.
१) जायची वाट
२)
३) रॉक गार्डन चे पहिले दर्शन
४)
५) हिच ती कातळावरची फुले !
६)
७) समोरचा डोंगर.
८)
९)
१०)
११)
१२)
१३)
१४)
१५) उजवीकडच्या फुलांच्या पाकळ्यांचा रंग चक्क धुवून गेला होता !
१६) बहरू लागलेला र्होडेंडीयमचा वृक्ष ( आपल्या हिमालयाची खासियत )
१७)
१८)
१९)
२०)
२१) ही सर्व झाडे नैसर्गिकरित्याच वाढलेली आहेत.
२२)
२३) वरून खाली बघताना लक्षात येते आपण किती उंचीवर आलो ते.
२४)
२५)
२६)
२७)
२८)
२९)
३०) एका फर्नच्या झाडाच्या कोवळ्या पानांचा, बेबी गोरीलासारखा आकार झाला होता.
३१)
३२)
३३)
३४) आपण अगदी त्या डोंगराच्या माथावर जात नाही. आपण जातो त्यापेक्षाही बर्याच वरून तो ओहोळ येताना दिसतो.
३५)
३६)
३७)
३८)
३९)
४०)
४१) ही एकाच झाडाला लागलेली फुले आहेत. आकाराने फारतर दीड सेमी व्यासाची
४२)
४३) अनोळखी पक्षी !
४४)
४५) पंचवटी ( किंवा जे काय असेल ते !! )
४६)
४७)
४८)
४९)
५०) रॉक गार्डनच्या समोरच्या बाजूला हे कारंज आहे.
५१)
५२)
५३) त्या वरच्या गुलाबी फुलांच्या झाडाचे पान ( माझ्या हाताच्या तूलनेत त्याचा आकार पहा )
५४)
५५)
नेमके कुठल्या ते मुद्दाम सांगत नाही, पण वरीलपैकी काही फुलांचे फोटो मी मायक्रोमोड वापरून काढलेले आहेत.
क्रमशः
भाग ३ - बोटॅनिकल गार्डन
दार्जीलिंग सहल - प्राथमिक माहिती http://www.maayboli.com/node/57963
दार्जीलिंग सहल - भाग १ प्रयाण आणि डेकेलिंग रिसॉर्ट http://www.maayboli.com/node/57965
दार्जीलिंग सहल - भाग २ - रॉक गार्डन http://www.maayboli.com/node/57976
रॉक गार्डनपासून जरा पुढे गंगा मैया पार्क नावाचे अजून एक पार्क आहे. त्याचे स्वरुप रॉक गार्डनसारखेच आहे पण तिथे बोटिंगची सोय आहे. सध्या सिझन नसल्याने तिथे दुरुस्तीचे काम चालू आहे, म्हणून तिथे जाण्यात अर्थ नव्हता. म्हणून आम्ही परत दार्जीलिंग गावात आलो. आता तिथले बोटॅनिकल गार्डन बघायचे होते. हे गार्डन गावातच आहे, आणि तिथे पायी जाण्याशिवाय पर्याय नाही ( वाहने जाऊ शकत नाहीत )
मुख्य रस्त्यापासून, खुप खाली उतरत जावे लागते. पायरस्ता आहे पण त्याला प्रचंड उतार आहे. त्याच वाटेने परत यायचेय हे लक्षात ठेवावे लागते. या रस्त्यावर एक डावे वळण लागते आणि तिथेच या गार्ड्नचे द्वार आहे. तिथे एक छोटी पाटी पण आहे पण ती लक्षात न आल्याने आम्ही बरेच खाली उतरुन गेलो. शेवटी तिथल्याच एका मुलाला विचारल्यावर त्याने नीट रस्ता दाखवला. दार्जीलिंग मधे शाळांची उत्तम सोय असल्याचे जाणवले. शाळकरी मुले खुप स्मार्ट होती आणि खुपच छान हिंदी आणि इंग्लिश बोलत होती.
दार्जीलिंग मधे सपाट जाग फारच थोड्या असल्याने जे काही आहे ते डोंगर उतारावरच आहे. हे गार्डनही त्याला अपवाद नाही, त्यामूळे आत शिरलायवरही आपण डोंगरच चढ्त किंवा उतरत असतो.
गार्डन खुपच मोठे आहे, सर्व फिरून बघायचे तर भरपूर वेळ हवा. त्या गार्डनमधली बहुतेक झाडे ही उभ्या विस्ताराची आहेत. आपल्या वड पिंपळासारख्या आडव्या विस्ताराची झाडे अजिबातच दिसली नाहीत.
आणि उभा विस्तार नजरेच्या टप्प्यात येत नाही तिथे कॅमेरात काय येणार ?
आपल्याला दिसतो तो केवळ बुंधा आणि त्यावरचे नाव. झाडाच्या फांद्या, पाने
वगैरे खुपच वर आहेत. आणि तसाही वसंत ऋतू नसल्याने,
अनेक झाडांना फुले यायची होती.
तिथे कॅक्टसचे वेगळे प्रकार दिसले. ग्रीन हाऊसही आहे. पण त्यांची मांडणी
मला तरी आवडली नाही. कॅक्टसच्या विभागात हिरव्या पट्ट्या आणि फुलांच्या
दालनात गुलाबी फरश्या बसवल्याने फोटो काढणे अवघड झाले होते.
भर दुपार असूनही प्रकाश पुरेसा नव्हता. ( मला राहून राहून ऑकलंडच्या विंटर
गार्डनची आठवण येत होती. मायबोलीवर मी तिथले भरपूर फोटो टाकले आहेत. )
ऑर्किडसे एक वेगळे दालन आहे. तिथे काही दुर्मिळ ऑर्किडस आहेत पण या दिवसात त्यातली काही मोजकीच फुलली होती.
गार्डनच्या आतमधे खाण्यापिण्याची सोय नाही. प्यायच्या पाण्याचीही व्यवस्था दिसली नाही. पण आम्ही सगळे गार्डन न बघितल्याने, त्या असाव्यात असे वाटतेय.
दार्जीलिंगची आणखी एक मजा म्हणजे ते उभ्या डोंगरावर वसले असल्याने, नकाशा तितका उपयोगी पडत नाही. त्यामूळे विचारत विचारतच फिरावे लागते. अनेक जागी पोलिस पोस्टस आहेत आणि स्थानिक लोकही व्यवस्थित रस्ता दाखवतात. ( पाट्या मात्र फारश्या दिसत नाहीत. )
तर चला या गार्डनमधले फोटो बघू..
१) प्रवेशद्वारातून आत शिरलो तरी खुपच उतार आहे.
२) कॅमेरात एवढेच माऊ शकते
३) आतली झाडेही उतारावरच आहेत.
४) नकाशा
५) निवडुंगाचे काही प्रकार
६)
७)
८)
९)
१०)
११)
१२)
१३)
१४)
१५)
१६)
१७)
१८)
१९)
२०)
२१)
२२)
२३)
२४)
२५)
२६)
२७)
२८)
२९)
३०)
३१)
३२)
३३)
३४)
३५)
३६) इथली अनेक फुले सारखी दिसत असली तरी त्यात सूक्ष्म फरक आहेत.
३७)
३८)
३९)
४०) ती लाल दिसताहेत ती या निवडुंगाचीच फुले आहेत.
४१) मॅग्नोलियाला बहर येत होता. पण अपुर्या उजेडामूळे डिटेल्स नाहीत ( पुढे येतील )
४२) जी मोजकी ऑर्किड्स दिसली ती
४३)
४४)
४५)
४६)
४७)
४८) ही वेल कुंपणावर होती
४९) ही पालवी नुसती झळाळत होती
५०) हे अनंत नाही, याचे नाव कॅमेलिया जॅपोनिका
५१) या कॅमेलियाच्या दोन जाती होत्या. गुलाबी कॅमेलियाच्या फुलावर तर मी लट्टू. हे फूल खुप गचपणात होते. कोण काय बोलेल याची पर्वा न करता मी त्यात घुसून हा फोटो काढलाय.
५२) फूल जरा जवळून बघितल्याशिवाय माझ्या भावना तूमच्यापर्यंत पोहोचणार नाहीत.
५३) दार्जीलिंग मधे कुठेही गेलात तरी मोमो असतातच. वाफवलेले, तळलेले तर मिळतीलच पण जरा चौकशी केलीत तर मोमोज चिली पण मिळतील...
क्रमशः
दार्जीलिंग सहल - भाग ४ - मॉल रोड, टायगर हिल
दार्जीलिंग सहल - प्राथमिक माहिती http://www.maayboli.com/node/57963
दार्जीलिंग सहल - भाग १ प्रयाण आणि डेकेलिंग रिसॉर्ट http://www.maayboli.com/node/57965
दार्जीलिंग सहल - भाग २ - रॉक गार्डन http://www.maayboli.com/node/57976
दार्जीलिंग सहल - भाग ३ - बोटॅनिकल गार्डन http://www.maayboli.com/node/58000
दार्जीलिंगला गेल्यावर भेटणारा प्रत्येक माणूस मॉल रोड वर गेलेच पाहिजे असे सांगतो. हॉटेलने पण खास मॉल रोडवर जाण्यासाठी कॉम्प्लिमेंटरी गाडी ठेवली होती. म्हणून आम्ही बोटॅनिकल गार्डन नंतर तिथे जायचे ठरवले.
वाटेत दिसलेल्या एका ठिकाणी खाऊन घेतले.. दुसरे काय, दम आलू आणि रोटी. पण अर्थातच प्रत्येक ठिकाणची
चव वेगळी होती. आणि एकंदर त्या हवेत भूकही छान लागत होती.
१)
मॉल रोड हा दार्जीलिंगचा मध्यवर्ती रोड म्हणता येईल. हा बर्यापैकी सपाट जागेवर आहे. एका बाजूने हारीने
दुकाने आणि एका बाजूला मोकळी जागा. तिथे बसायला बेंचेस आहेत.
रस्त्याच्या शेवटी एक स्टेज आहे. तिथे सांस्कृतिक कार्यक्रम होत असावेत. त्या स्टेजच्या बाजूला एका टेकडीवर
जायचा रस्ता आहे. त्या वाटेने वर गेल्यावर महाकाल टेंपल लागते.
पण सगळ्यात महत्वाची बाब म्हणजे या रस्त्यावर वाहनांना बंदी आहे,
त्यामूळे निवांत भटकता येते. ( राज उपाध्याय यांच्या साइटवर
लिहिल्याप्रमाणे इथे बॅटरीवर चालणार्या टॅक्सीज आहेत, पण आम्हाला त्या
दिसल्या
नाहीत. )
दोन्ही बाजूला हर प्रकारचा माल, म्हणजे चहा, लोकरी कपडे, सुवेनियर्स, खाद्यपदार्थ विकणारी दुकाने आहेत.
मला काही खरेदी करायचे नव्हते पण बंगाल सरकारचे एक शोरुम दिसले म्हणून आत
शिरलो. कासुंदी पासून साड्यांपर्यंत बरेच काही होते, पण मला तरी किमती
जास्त वाटल्या. विवेकने दुसर्या दुकानात काही शॉल्स, स्ट्रोल्स वगैरे
घेतले, ते मात्र बरेच स्वस्त होते.
या रस्त्याची जी मोकळी बाजू आहे, तिथून हिमालयांच्या शिखरांचे दर्शन होऊ शकते.. कधी जर हवामानाची साथ असेल तरच.. ( आणि हा घटक दार्जीलिंगला अतिमहत्वाचा आहे. )
तर चला या रस्त्यावर फेरी मारु..
२)
३)
४)
५)
पण एकंदर ते प्रकरण मला काही फार इंटरेस्टींग वाटले नाही. हॉटेलमधे जाऊन खाऊ म्हणून आम्ही एका
हॉटेलमधे टेक अवे डिनर घेतले. तर तिथला कारभार एकदम निवांत ( हे उपाध्याय साहेबांनी गौरवलेले हॉटेल )
ऑर्डर दिल्यानंतर तब्बल अर्ध्या तासाने ते मिळाले. हॉटेलात आम्ही दोघेच. वेळ घालवायला चहा मागितला,
तर तोही आला पंधरा मिनिटाने.. पण ठिक आहे, त्यांची लाईफस्टाईल आहे ती.. ( पण आम्हा मुंबईकरांना कशी रुचणार ? )
दुसर्या दिवशी पहाटे साडेतीनला आम्ही संदीप ला बोलावले होते.. इतक्या पहाटे कुठे जायचे होते ? तर टायगर हिलला !!
टायगर हिल ही दार्जीलिंग जवळची एक टेकडी आहे. इथून उगवत्या सूर्याची किरणे कांचनजुंगावर पडतात त्याचा
अप्रतिम नजारा दिसतो ( पण..... )
सूर्य कांचनजुंगापासून बर्याच दूरवर उगवतो आणि त्याची तिरपी किरणे
कांचनजुंगावर पडतात. मग तांबूस ते सोनेरी अश्या रंगात ती शिखरे झळाळताना
दिसतात. या नजार्याची चित्रे सर्व दार्जीलिंगभर दिसत राहतात.
तर तिथे जाण्यासाठि पहाटे साडेतीनला निघून चारच्या आधीच तिथे पोहोचणे
गरजेचे असते. कारण नंतर तिथे खुप गर्दी होते आणि गाडी खुप खाली पार्क करावी
लागते.
आम्ही चार वाजताच तिथे पोहोचलो तर आमच्या आधीदेखील काही मंडळी तिथे आली
होती. तिथे एक मोकळी जागा आहे आणि एक तीनमजली इमारतही आहे. मोकळ्या
जागेसाठी १० रुपये तर त्या इमारतीच्या प्रत्येक मजल्यासाठी २० ते ४० रुपये
तिकिट आहे. ( असे सर्व साइट्स सांगतात ) पण सध्या तरी ती इमारत पूर्णपणे
कोसळलेली आहे. तिथे आता जाता येत नाही. दुरुस्तीचे काम चालू असेल असे वाटत
नाही ( हे मात्र कुठल्याच साइटवर लिहिलेले नाही ).
मोकळ्या जागी पोहोचलात कि आणखी एक मजा. अंधारात पूर्व दिशा कुठली आणि कांचनजुंगा कुठल्या दिशेला
दिसेल याची कल्पना येत नाही. तिथे काहिही माहिती लिहिलेली नाही. आणि यावेळी मदत झाली ती स्थानिक महिलांचीच.
या महिला तिथे छान कॉफी विकत असतात. असते घोटभरच ( १० रुपये ) पण त्या वातावरणात ती कॉफी
अप्रतिम चवीची लागते. त्या महिलेला विचारल्यावर तिने हातातील बॅटरीचा झोत दाखवून सूर्य आणि कांचनजुंगा
कुठे दिसेल, ते अचूक दाखवले. मग त्या ठिकाणी आम्ही ठिय्या दिला.
कडाक्याची थंडी आणि भन्नाट वारा यांच्यामूळे माझेही हात गारठायला लागले
होते ( एरवी मला थंडीचा त्रास होत नाही ) पण तिथेच काहि लोक टोप्या आणि
हातमोजे विकत असतात ( ५० रुपये ) त्या घेतल्या आणि आम्ही
सूर्याची वाट बघत बसलो.
आलो त्यावेळी दार्जीलिंग गावातले दिवेच नव्हे तर आकाशातली नक्षत्रेही ठळक दिसत होती. आणि थोडे
फटफटायला लागले.
६) या फोटोत दिसतोय तो फडफडणारा झेंडा, त्यावरून वार्याची कल्पना यावी.
७) आणि मग दरीतून ढग उसळी घेऊ लागले. आधी जे दिसत होते, तेही दिसायचे बंद झाले.
मग काय ? बहुतेकांनी आशा सोडून दिली. काही जण परतही फिरू लागले. आमच्या शेजारी एक इतालियन
माणूस ऊभा होता. तो मला म्हणाला थांब इथेच. नक्की दिसेल. ( त्याचे खरेच कौतूक आहे. तो लोकांनी टाकलेला
कचरा, आपल्या जवळच्या पिशवीत जमा करत होता. लोक कॉफीचे कप्स, हातमोज्याच्या पिशव्या तिथेच
टाकून देत होते. तिथल्या भन्नाट वार्याने तो कचरा सगळीकडे पसरत होता. )
सूर्य बराच वरही आला, आता आम्हाला ती रंगाची जादू दिसणार नव्हती.
आणि अचानक धुक्याचा पडदा विरळ झाला आणि दूरही झाला. आम्ही आनंदाने एकमेकांना मिठ्या मारल्या.
८)
९) पण काही क्षणातच ते दृष्य अंधूक झाले
१०) आम्ही तिथेच थांबलो होतो. १५/ २० मिनिटांनी परत दिसू लागला तो.
११) दोन तीन मिनिटांनी परत...
खरं तर हे आश्चर्य आहे. कारण कांचनजुंगा त्या जागेपासून तब्बल २२५ किमी वर आहे. पण त्याची अमाप उंची आणि मधे नसलेला अडथळा, यामूळे हे दर्शन घडते. ( हवामान नीट असेल तर अगदी एवरेस्टही तिथून दिसू शकतो. )
या वरच्या फोटोत टायगर हिल जवळची झाडे आणि मधल्या जागेनंतर जो धूसर कांचनजुंगा दिसतो आहे, त्यावरून याची कल्पना यावी.
१२) नंतर सूर्य बराच वर आला तरी ढग हटायला तयार नव्हते.
१३) ऑप्टीकल झूम वापरून हा फोटो मिळाला.
१४) मग लगेच परत निघायची धांदल. हि टायगर हिल फक्त याचवेळी गजबजलेली असते. नंतर तिथे कुणीच नसते.
परतीच्या वाटेवरही धुक्याचेच साम्राज्य होते.
ही हिल आहे, घूम गावाच्या जवळ. इथून खाली उतरल्यावर एक बुद्ध मंदीर आहे. ( टायगर हिल ची अरेंज्ड टूअर उपलब्ध आहे. त्यात परत येताना काही देवळे दाखवतात. ) आम्ही या एकावरच समाधान मानले.
१५)
१६) देऊळ गौतम बुद्धाचे आहे पण आधी लक्ष जाते ते मूर्तीसमोर ठेवलेल्या प्रसादाकडे. भले मोठे शंकरपाळे,
खाजे वगैरे तिथे सजावटीत होते. फळे आणि सुका मेवा पण होता.
१७) बुद्धाची मूर्ती
१८) तिथलीच एका गुरुंची मूर्ती
१९) तिथल्या भिंतीवर काही चित्रेही आहेत.
तिथेच बाहेर लोकरीचे कपडे, शोभेच्या वस्तू विकत बरीच माणसे बसलेली असतात. आणि त्याच्या किंमतीही ( मुंबईच्या तूलनेत तरी ) खुपच कमी होत्या.
क्रमशः
भाग ५ झू आणि एच. एम. आय.
दार्जीलिंग सहल - प्राथमिक माहिती http://www.maayboli.com/node/57963
दार्जीलिंग सहल - भाग १ प्रयाण आणि डेकेलिंग रिसॉर्ट http://www.maayboli.com/node/57965
दार्जीलिंग सहल - भाग २ - रॉक गार्डन http://www.maayboli.com/node/57976
दार्जीलिंग सहल - भाग ३ - बोटॅनिकल गार्डन http://www.maayboli.com/node/58000
दार्जीलिंग सहल - भाग ४ - मॉल रोड, टायगर हिल http://www.maayboli.com/node/58009
पुढचा टप्पा होता पद्मजा नायडू झू. आणि हिमालयन माऊंटनेयरींग इन्स्टीट्यूट अर्थात एच. एम. आय.
हे दोन्ही एकाच आवारात आहेत आणि त्यांचे तिकिटही कॉमन आहे.
या झू च्या गेट पासून थोडी दूर गाडी थांबवावी लागते आणि तिथे पार्किंग नाही. झू मधेही बरीच चढ उतार करावी लागते. प्राणी ज्या ठिकाणी ठेवले आहेत त्या जागाही तीव्र उताराच्या आहेत. हिमालयात आढळणारे प्राणी, जे आपल्याला क्वचितच बघायला मिळतात, ते तिथे आहेत. आणि असे उतार म्हणजेच त्यांच्या नैसर्गिक निवास असल्याने ते अगदी मजेत आहेत.
एरवी सहसा झू मधले प्राणी दयनीय दिसतात, पण हे तसे नाहीत. आणि त्यांची नक्कीच उत्तम काळजी घेतली
जाते, कारण त्यांची तब्येतही उत्तम आहे. ब्ल्यू शिप, मारखोर असे काही हरण
वर्गातले प्राणी आहेत. पण खरे आकर्षण आहे ते मार्जार कूळातील प्राण्यांचे.
पट्टेवाला वाघ आणि बिबळ्या आहेतच पण ब्लॅक पँथर, स्नो लिओपार्ड
पण आहे. सगळ्यात देखणे जनावर ते क्लाऊडेड लिओपार्ड.
पण माझे दु:ख म्हणजे मार्जार कूळातील प्राणी पिंजर्यात असल्याने त्यांचे स्पष्ट फोटो काढताच आले नाहीत.
तूमच्यासाठी तिथल्या फलकांचेच फोटो देत आहे ( त्या फलकावरचे फोटोही बहुतेक तिथल्या प्राण्यांचेच आहेत. )
हरण वर्गातले प्राणी जोडीने असले तरी मार्जार कूळातले मात्र एकांडे शिलेदार आहेत. त्याशिवाय रेड पांडाही
आहे. तो इतका क्यूट आहे कि जसा खेळण्यातला टेडी बेअरच.
त्याशिवाय अत्यंत देखणे पक्षी आहेत तिथे. तेही फार हेल्दी आहेत. पण त्यांच्या फोटोंचाही प्रॉब्लेम आहे.
एकतर ते जाळीच्या पिंजर्यात आहेत किंवा काचेच्या. दोन्ही ठिकाणी कॅमेरा
फोकस करणे कठीण. आणि ते पक्षी महा चंचल. एक क्षण स्थिर बसत नव्हते.
त्यांच्या मानाने मळकट रंगाच्या असणार्या त्यांच्या माद्या ( प्रत्येकी
एकच )
मात्र खुडूक बसल्या होत्या. त्यांचेही जमतील तसे फोटो काढलेच.
या सगळ्या जागी फिरणे म्हणजे डोंगर चढणे आणि त्यातच आणखी जरा वर एच. एम. आय. आहे. हिमालयातील
प्र्वतारोहणाचे प्रशिक्षण देणारी हि नामवंत संस्था. हिचे नाव बरेच ऐकून होतो. आणि तिथूनही जरा आणखी वर
त्यांचेच एव्हरेस्ट संग्रहालय आहे. अप्रतिम संग्रह आहे तिथे. आजवर झालेल्या एव्हरेस्ट मोहिमेत सहभागी झालेया
गिर्यारोहकांनी वापरलेल्या वस्तूंचा संग्रह आहे तिथे. त्या वस्तू नुसत्या
बघणेच अत्यंत रोमहर्षक आहे. त्यांनी वापरलेली अवजारेच नव्हे तर बूट, टेंट
ही तिथे आहेत. या सर्व वस्तू पुर्वी फारच ओबडधोबड असायच्या आणि
अगदी अलीकडच्या काळातील वस्तू खुपच चकाचक आहेत. त्यांच्यात बर्याच तांत्रिक सुधारणाही झाल्या आहेत.
तिथेच सर्व हिमालय पर्वतराजींचे मॉडेल ठेवले आहे आणि त्या त्या शिखराच्या नावापुढचे बटण दाबले कि, त्या
मॉडेलमधील त्या शिखराच्या वरचा दिवा लागतो.
पण.... या संग्रहालयात फोटोग्राफीला बंदी आहे... त्यामूळे....
१) हे गेट
२) आत शिरल्यावर
३) गोल्डन फेजंट
४) हिमालयन ताहर
५)
६) मारखोर
७)
८) प्राणी फार जवळ असले तर ते असे वरच्या बाजूनेच बघावे लागतात.
९)
१०) हमसे जो टकरायेगा... ब्ल्यू शिप
११)
१२) याक
१३)
१४)
१५) अत्यंत देखणे जनावर, क्लाऊडेड लिओपार्ड.. इथे तूम्हाला फलकाच्या फोटोवरच समाधान मानावे लागेल, पण माझी त्याच्यावरून नजर हटत नव्हती.
फक्त थोडी झलक...
१६) हा बिबळ्या, पण पूर्ण वाढलेला होता.
१७) बार्किंग डीअर
१८) हिमालयन वूल्फ
१९) एच. एम. आय. चे गेट..
त्यांच्या आवारातला मॅग्नोलिया
यापुढे मात्र फोटोग्राफीला बंदी
२० ) ब्लॅक पँथर, मस्त तुकतुकीत कांती होती याची.
२१) याला म्हणतात मोहात पडणे
२२) स्नो लिओपार्ड.. पण इथेही यावरच समाधान मानावे लागेल.. नैसर्गिक अधिवासात याचे दर्शन फार दुर्लभ आहे.
२३) लेडी अॅमहर्स्ट ( झाडांमधे हे नाव देखण्या उर्वशीला दिलेय )
२४)
२५)
२५) संभाजी महारांजांसारखाच होता हा !
२६)
२७) रीव्ज फेजंट
२८ ) अत्यंत देखणा हिमालयन मोनल फेजंट.. हा पक्षी मी प्रत्यक्षात बघू शकेन, अशी कधी क्ल्पनाही केली नव्हती मी.
२९) टेम्निक
३०) ग्रे पीकॉक फेजंट
३१) आणि हा रेड पांडा
३२) शेवटी.. हवीच ना !
क्रमश :
भाग ६ - जॉयराईड ऑन टॉय ट्रेन
र्जीलिंग सहल - प्राथमिक माहिती http://www.maayboli.com/node/57963
दार्जीलिंग सहल - भाग १ प्रयाण आणि डेकेलिंग रिसॉर्ट http://www.maayboli.com/node/57965
दार्जीलिंग सहल - भाग २ - रॉक गार्डन http://www.maayboli.com/node/57976
दार्जीलिंग सहल - भाग ३ - बोटॅनिकल गार्डन http://www.maayboli.com/node/58000
दार्जीलिंग सहल - भाग ४ - मॉल रोड, टायगर हिल http://www.maayboli.com/node/58009
दार्जीलिंग सहल - भाग ५ झू आणि एच. एम. आय. http://www.maayboli.com/node/58183
दार्जीलिंग मधे आमचा दुसरा आणि शेवटचा दिवस होता. तिथल्या टॉय
ट्रेनबद्दल बरेच वाचले होते. १०० वर्षांपेक्षा जास्त काळ चालू असणारी हि
छोटीशी रेल्वेगाडी आता जागतिक वारसा म्हणून घोषित झाली आहे. ती बांधली गेली
ब्रिटीश आमदनीत. मध्यंतरी भूकंपामूळे तिचे बरेच नुकसान झाले, तरी ती परत बांधून काढली आहे.
जलपायगुडी पासून वरच्या डोंगराळ भागात जाण्यासाठी ती बांधली गेली.
अजूनही तिची तशी एक फेरी असते, आणि त्या प्रवासाला आठ तास लागतात. पण सध्या
रस्ता झाल्याने आणि तेवढा वेळ नसल्याने, आम्ही तिची
दोन तासांची जॉय राईड घेतली. ही जॉय राईड दार्जीलिंग ते दार्जीलिंग अशी असते. दार्जिलिंग हून सुटून ती
बतासिया लूप ला दहा मिनिटे थांबते. या लूप वर एक वर्तूळाकार वळण घेऊन ती आधीच्या ट्रॅकवरच्या
बोगद्यावर जाते ( आणि अर्थातच हवी ती ऊंची गाठते ) तिथून ती घूम या स्टेशनला जाते. हे स्टेशन दार्जीलिंग
पेक्षाही ऊंचावर आहे. त्याच स्टेशनच्या आवारात रेल्वे म्यूझियम आहे. तिथे अर्धा तास थांबून ती ट्रेन परत
दार्जीलिंगला येते.
अशा दोन दोन तासांच्या चार फेर्या दिवसातून असतात. त्यापैकी काही डीझेल इंजिनाच्या तर काही मूळ वाफेच्या
इंजिनाच्या असतात. वाफेच्या इंजिनाच्या फेरीचे तिकिट जास्त आहे. ( कारण त्याच्या देखभालीचा खर्च जास्त आहे )
याचे तिकिट, खास करुन सिझनमधे आयत्यावेळी मिळणे कठीण आहे ( प्रत्येकी ३० आसनांचे केवळ दोनच डबे
असतात ) म्हणून ते आधी करावे लागते. ते भारतीय रेल्वेच्या वेबसाईटवरुन करता येते. आणि मी देखील तसेच
केले होते ( त्याचाही जरा वेगळाच घोळ आहे. ते स्वतःच्या नावानेच करावे लागते. शिवाय ती वेबसाईट
सुरवातीचे आणि शेवटचे स्टेशन एकच असेल तर स्वीकारू शकत नाही. त्यासाठी त्याच स्टेशनचे दुसरे नाव
वापरावे लागते.. गम्म्मतच आहे ती. )
पण एकंदरीत माझा अनुभव काही तितकासा चांगला नव्हता. त्याला थोडाफार रेल्वेचा गलथान कारभार कारणीभूत
होता आणि थोडा तिथल्या हवामानाचा बेभरवसा.
त्यापूर्वी आम्ही तिथल्या जॅपनीज पीस पॅगोडाला भेट दिली होती. आणि सकाळी आमच्याच हॉटेलमधे भेटलेला
एक जर्मन डॉक्टरांचा ग्रूप तिथे भेटला. त्यापैकी एक भूलतज्ञ होती आणि हे कळल्यावर विवेकच्या तिथेच
म्हणजे न्याहारीच्या टेबलावरच गप्पा सुरु झाल्या. ( तो अगदी कुणाशीही गप्पा मारू शकतो. ज्यांना भूल द्यायची
त्या पेशंटशी सुद्धा ऑपरेशन होता होताच गप्पा मारतो. )
आम्ही जॉय राईड बूक केली होती संध्याकाळी ४ ते ६ अशी. आणि त्या आधीच्या फेरीत तोच ग्रुप होता.
त्यांना विचारल्यावर त्या म्हणाल्या, तूम्हीच बघा काय दिसते का ते !
दार्जीलिंग स्टेशनदेखील १०० वर्षांपुर्वीचे आहे. थोडीफार सुधारणा झाली असेल, पण मूळ आराखडा तोच आहे.
दिवसभर बाहेरच फिरत असल्याने, आम्हाला प्रसाधनगृह वापरायचे होते. तिकिट प्रथम वर्गाचे असल्याने ( सगळी
गाडीच प्रथम वर्गाची आहे ) त्या प्रतिक्षालयात गेलो तर तिथले प्रसाधनगृह फुटून वहात होते. अजिबात देखभाल
होत नव्हती. डब्यातही एक छोटेसे प्रसाधनगृह आहे, पण त्याचीही अवस्था तशीच भयाण होती. ( शेवटी एका
खाजगी हॉटेलमधे आसरा घ्यावा लागला )
डब्याची स्वच्छताही यथातथाच होती. प्रवास सुरु होताना एक अधिकारी येऊन निवेदन करुन जातो.
त्यादिवशीची संध्याकाळ धुक्याने लपेटलेली होती. बतासिया लुप वरून एरवी दिसला असता असा नजारा,
त्या धुक्यात गुडूप झाला होता. एरवी तिथे उत्तम राखलेली बाग असते, पण या दिवसात तिचीही देखभाल चालू
होती.
बतासिया लूपचा भाग सोडल्यास ही गाडी भर गावातूनच जाते, एवढेच नव्हे तर अगदी घरा, दुकानांना खेटून जाते.
घूम स्टेशनही अंधारेच आहे. म्यूझियम मधे काही दखल घेण्याजोग्या वस्तू आहेत पण ती जागा एवढी अंधारी आहे,
कि फोटो काढणे अशक्यच होते. त्या वस्तूंची मांडणीही काही फार आकर्षक नाही. ( त्याचे तिकिट रेल्वेच्या
तिकिटातच समाविष्ट आहे. )
नाही म्हणायला इंजिनाचे आणि इंजिनासोबतचे फोटो काढायची हौस भागवता येते.
दोन तासांच्या जॉयराईड मधे प्र्त्यक्ष प्रवास ८० मिनिटाचाच आहे. वाफेचे इंजिन मधे पाणी भरण्यासाठी पण थांबते.
तशी ती जॉयराईडही फारशी स्मूथ नाही.. ( जागतिक वारश्याबद्दल असे लिहिताना मलाही काही फारसे बरे वाटत
नाही, पण इतर देशांत अश्या वारश्यांची जशी काळजी घेतात, ते बघितल्यावर असे लिहिल्याशिवाय रहावलेही नाही )
त्या राईड नंतर आम्ही गावातच भटकलो. तिथे जेवण घेतले आणि वर हॉटेलवर पोहोचलो. फायरप्लेसच्या ऊबेत,
बर्याच रात्रीपर्यंत गप्पा मारत बसलो. दुसर्या दिवशी सकाळी बाहेर पडलो, तर आणखी काही फुले दिसली.
आणि माझा पाय तिथून निघेना.
दुपारचे विमान गाठण्यासाठी लवकर निघणे भाग होते, येताना रस्ता अर्थातच तीव्र उताराचा आहे. तो लवकरच कटला. वाटेत चहा साठी थांबलो.
बागडोगराला वेळेवर पोहोचलो. तिथून जेट एअरवेजचे विमान होते. दिल्ली आणि तिथून मुंबईलाही वेळेवर
पोहोचलो.
तर हे काही फोटो.
१) दार्जीलिंगमधले चहाचे मळे. या सिझनमधे त्या झाडांची छाटणी झालेली असते. तिथेच चहा विकणारी
काही दुकाने आहेत. पण माझा असा अनुभव आहे कि तिथे जो चहा पाजतात तो आणि आपण विकत घेतो
त्या पाकिटातला चहा, वेगळ्या दर्ज्याचा असतो. त्यामूळे फार खरेदी करु नये. तिथे काही मसालेही ( वेलची,
लवंगा, तमालपत्रे, कलौंजी वगैरे ) विकायला होते. ते मात्र चांगले होते. पण ते बहुदा स्थानिक नसावेत.
२) चहाची पाने तोडली तर ५०० रुपये दंड आहे !!
३) तेनझिंग रॉक म्हणून एक कडा तिथे आहे. त्यावर दोराच्या सहाय्याने चढायची सोय आहे. मी पुर्वी केलेल्या
हायकिंगच्या तूलनेत तो अगदीच लुटूपुटूचा आहे. विवेकने आपली हौस भागवली. त्याच्यामागे जो दुसरा कडा
आहे, तिथेही तशी सोय आहे ( पण त्यादिवशी नव्हती ) तिथे दोन मदतनीसांच्या सहाय्याने प्रस्तरारोहण करता येते..
४) जॅपनीज पीस पॅगोडा जवळची टोपी पाडणार्या ऊंचीची झाडे
५) तो पॅगोडा
६) तिथल्या मूर्ती
७)
८)
९)
१०)
११)
१२)
१३)
१४)
१५) तिथलेच एक देऊळ
१६) आतली सजावट
१७) दार्जीलिंग मधले भू भू मात्र चांगलेच बाळसेदार होते..
१८) हे दार्जीलिंग स्टेशन
१९)
२०) तिथून समोर दिसणारी एक वास्तू
२१)
२२) धुक्यात हरवलेले बतासिया लूप
२३)
२४)
२५)
२६) घूम स्टेशन
२७) म्यूझियम
२८)
२९_)
३०) डेकेलिंग मधली न्याहारीची जागा
आणि तिथून दिसणारे दार्जीलिंग..
३१ ) डेकेलिंगच्या आवारातली काही फुले
३२)
३३)
३४)
३५)
३६)
३७)
३८)
३९)
४०)
४१) परतीची वाट
आणि वळणे..
४२) हे कुरसाँगला भेटलेले..
४३)
४४)
४५)
४६) दिल्ली विमानतळ
४७)
४८) उद्या पहाटे दुसर्या वाटा, दूज्या गावचा वारा..
समाप्त..
.jpg)
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.